यसरी मनाइयो टुँडिखेलमा सैनिक दिवस: नेपाली सेनाको शक्तिशाली प्रर्दशन..हेर्नुहोस्

नेपाली सेनाले आफ्नो स्थापनाको उत्सव (दिवस) मनाएको छ । सैनिक मञ्च टुँडिखेलमा आयोजित विशेष समारोहका बीच सेनाले आफ्नो स्थापना दिवस मनाएको हो । शुक्रबार आयोजित सेना दिवसको कार्यक्रममा सेनाका परमाधिपति राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसहित उच्च पदस्थ व्यक्तिहरु सहभागी रहे ।

सेना दिवसको कार्यक्रममा उपराष्ट्रिपति नन्दबहादुर पुन, प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, प्रधानसेनापति चोलेन्द्र शम्शेर राणा, राष्ट्रिय सभाका अध्यक्ष गणेशप्रसाद तिमिल्सिनासहित मन्त्रीगण र उच्चपदस्त सरकारी कर्मचारी, नेपाली सेनाका प्रधान सेनापतिसहित सुरक्षा अंगका प्रमुखहरु सहभागी भए । सैनिक दिवसको अवसरमा महाशिवरात्रि बढाइँ तथा कवाज, सशस्त्र कला, खुकुरी मार्सल आर्ट लगायतका कौशल प्रस्तुत गरियो । सेनाले हरेक वर्षझैं यस वर्ष पनि महाशिवरात्रिको दिन आफ्नो स्थापना दिवस मनाएको हो । सेनाले २०४७ सालदेखि महाशिवरात्रिको दिन पारेर आफ्नो स्थापना दिवस मनाउन शुरु गरेको थियो ।

नेपाली सेना कति सालमा स्थापना भयो भन्ने ठ्याक्कै मिति पाइदैन । तर सन् १७४४ अर्थात विक्रम संवत १८०१ देखि नेपाली सेनाले यो मुलुकको स्वतन्त्रता, अखण्डता र सार्वभौकिताको रक्षा गरेको इतिहास छ । सन् १७४४ मा तत्कालिन गोर्खा राज्यले संगठित गरेको नेपाली सेना मैदानमा उत्रिदासम्म दक्षिण एशियाका अरु देशमा आफ्नै सैनिक संरचना थिएन । त्यसैले नेपाली सेनालाई दक्षिण एशियाकै सबैभन्दा पूरानो सैनिक संगठन मानिन्छ ।

इतिहासविद् दिनेशराज पन्तका अनुसार पृथ्वीनारायण शाहको गोर्खाली फौजले नुवाकोट र सन् १७४४ मा छिमेकी कान्तिपुर राज्य कब्जा गरेपछि गोर्खाली फौजलाई शाही नेपाली सेनाको रुपमा चिनिन थालेको हो । भगिरथ पन्तको कमाण्डबाट शुरु भएको गोरखा राज्यको सेना हाल नेपाली सेनाका रुपमा पुर्णचन्द्र थापाको नेतृत्वमा छ । इतिहास हेर्ने हो भने नेपाली सेनाको सञ्चालन तथा सुरुवात तत्कालिन बडामहाराजाधिराज पृथ्वीनारायण शाहबाट भएको थियो । तत्तकालिन शाही सेना, शाही नेपाली सेना हुँदै पृथ्वीनारायण शाहका ११ औं पुस्ताका राजा ज्ञानेन्द्र शाहको पालामा राजतन्त्र अन्त्यसँगै सेना पनि राजाबाट जनताको नियन्त्रणमा आएको छ ।

२०६३ साल जेठ ४ गतेको तत्कालिन पुर्नस्थापित प्रतिनिधिसभाको घोषणबाट शाही नेपाली सेनाको नाम नेपाली सेना बनाइएको थियो । त्यस लगत्तै २०६३ मा अन्तरिम संसद्ले सैनिक ऐन पारित गरी सेनामाथि राजदरवारको नियन्त्रण पूर्ण रुपमा अन्त्य गरी संसद्को माताहत ल्याएका हो । नेपाली सेनाका प्रवक्ता सहायक रथी विज्ञानदेव पाण्डेका अनुसार, अहिले सेनाको संख्या ९६ हजार ५ सय ९९ छ । यो सकल दर्जाको संख्या हो ।